Thân môn loe kèn trắng trong vốn Hãy trông lại Festival bể Nha Trang 2013: Mở ra nhịp to tặng du lịch xuể nâng niu, kiêng kị bị dán nhãn “huơ tư sản”, khoa thật dân, và bị hắt hủi suốt một thì kỳ trường học vì biến hễ xã hội lịch sử.
Tương truyền tự đời vua Lý xắt cán (1227-1238), Thăng Long ảnh vách Thập tam trại (phi lao Giai, Ngọc Hà, bừa yên ổn, Giảng Võ, Hữu Tiệp...) Ở phía tây kinh kì. Trong suốt đợt khai quết hoàng vách, cạc nhà khảo cổ đã ngần chộ dấu tích một con sông cổ tung gàn qua đế kinh theo hướng đông - tây, dận phía làng Ngọc Hà xưa, và hụi cho rằng đây là con sông tiễn tên sông Ngọc đả Người về ánh sáng hở đang thành ra thằng làng Ngọc Hà.
Ngoài trồng trọt lúa, cạc trại đang trồng trỉa rau, trái và huê phanh cung vội cho kinh thành. Món trồng trỉa ở Thập tam trại cốt là sói, nhài, huệ, ngâu... Hát dao và phương ngôn Hà Nội có câu: Giếng Ngọc Hà nhỡ trong nhỡ mát Hay: Ngày rằm phứt chợ mua khuơ Giàu quan liêu triều Nguyễn hồi phai hưu chứ muốn ở lại bẳn Huế hỉ tang ra Bắc tới mua ghét ở Ngọc Hà, Hữu Tiệp nổi trồng trọt cây và huơ vui mừng thú vị điền hòn. Hụi thuê dân hai làng nào là cựu giàu tởm nghiệm chăm nom. Dầu chạy trên đàng trục hay cạc nhành đường xương cá hạng làng, đâu đâu cũng chộ toàn huê là huơ. Khoa Ngọc Hà phủ phục vụ cuộc sống thứ người dân gắt gớm kỳ trường đoản cú lễ họp, ma chay, cưới hỏi, cúng lễ và trưởng ngày đền. Năm năm sau hồi chiếm Hà Nội, năm 1888, đơn số phận nhà thực vụt học người Pháp hử lập vào Bách Thảo thắng trồng thể nghiệm cạc loài cây (người dân quen đòi là trại vấy khoa) trên bẳn mức làng Ngọc Hà và Hữu Tiệp. Ngoài trồng trọt cạc giống lượng bản địa, viên giám đốc đang dạn dĩ biếu nhập danh thiếp hệt lượng nhiệt đới trường đoản cú châu lệ Phi, danh thiếp loại huơ, rau, củ, quả từ cạc nước ôn đới ở luỵ Âu thích hợp với khí hậu hĩnh vùng Bắc. Khuơ nhập tự lệ Âu gồm: Qillet (cẩm chướng), pansee (món bướm), marquerite (khuy vàng), violette (món tím)... Khu vực trồng trọt món Tây để lợp kiếng và phân thành luống hả tạo vào kỳ khoa dị thảo suốt bốn mùa. Giám đốc vườn thuê mướn dân Ngọc Hà và Hữu Tiệp vào đánh vườn. Ban đầu món trồng ở đây chỉ phủ phục vụ những gia ách người Pháp trong các nhịp đâm ra nhật, tết Chính trung (Quốc khánh Pháp 14.7) hoặc tiệc tùng. Cậy nhiều vườn Bách Thảo mà dân Ngọc Hà và Hữu Tiệp biết hoi hệt các loài huơ mới, vì trước tê gia tộc chỉ trồng trỉa môn mẫu ta đơn, huệ, hường, sói, khuy vạn thọ, ngâu, thiên lý... Người trước hết trồng trọt những chi khuơ mới ở Ngọc Hà là ông Phạm Hữu Tỉnh và Trịnh Văn quang đãng. Thấy huê Tây nửa đặng ví và kỹ trần thuật giò quá khó bởi vậy cả làng buộc mưu hai ông, các hệt hoa bản địa báo cáo dần, nỗ lực vào đấy là danh thiếp hệt hoa Tây. Đầu cầm kỷ 20, chị em ở Ngọc Hà, Hữu Tiệp đem huơ ra phố xá rao nửa Tây, nửa min “La flơ bà đìa” (mời bà đầm mua huơ). Cũng Nhờ lắm Bách Thảo, huơ ở Hà Nội gùi phú hơn, thú nhận chơi huơ cũng da thể hơn. Hấp thu văn hóa nhởi huơ từ người Pháp trước tiên là những người đánh ở sở Tây, que niên trốn học trường đoản cú Pháp chạy, trí thức nhiều tư tưởng tiến bộ và các gia đình no ấm. Đừng chỉ trưng nhọ huơ ở bàn tiếp khách khứa ngày tết, ngày thường gia tộc cũng bày món, cùng đồng huê là salon Tây. Huê Tây chớ chỉ phắt vào văn chương thơ dại hát mà đương là cảm hứng biếu cạc họa sĩ. Nép chiếm Thiếu nữ đằng khoa huệ (trước năm 1954, người Hà Nội gọi khoa loe kèn là huệ Tây) mực họa sĩ Tô Ngọc Vân vẽ năm 1943 cùng đơn thiếu nữ thây kệ áo dài trắng nghiêng đầu dận đằng lọ món toát lên một nỗi buồn vương vít, nhẹ nhàng được cho là đơn trong danh thiếp buộc chiếm điển hình ngữ hội họa Việt trai nửa đầu nạm kỷ 20. Nhưng mà thân thể phận loe kèn thật trắc tang... Năm 1959, bà Hai ở Ngọc Hà về bán món loe kèn, bà kể, nhỡ mới hò quẩy xuống hạ phố Cần xài những gần 1 tỷ với dựng Chèo Hai Bà bày vấy đường thì một người phụ nữ mặc quần lụa áo trắng phắt trải qua lẩm nhẩm: “Bà nà nửa hoa tư sản”. Bà giò hiểu biết bao lại đòi là huê tư sản, huơ trồng trọt ra ai sắm thì nửa. Nghĩ núm mà lại chộ nhiều gì đừng ổn thoả, bà định gánh bay thì một người quân ông ngoài năm mươi nom gánh khoa rồi bảo: “Bà đừng biết hát bội tư sản đang bị thềm bưng song đang về bán loại môn tặng quân chúng à?”. Nói đoạn ông mỗ lấy mũi bàn chân lập úp trưởng sàng khoa. Ngọc Hà chuyên huơ tự nhát cắm cái lượng xuống đất, người nhởi huê khúc ô dù quăng quật phắt mà tã cầm lên nhỉ còn nặng tay, nỡ nè kẻ chạy lối lại đang tay “dập Liễu vùi hoa”. Tức quá, bà co đòn quẩy toan giã kẻ nhởi món lại bợt với hoa thì ông này lớn tiếng: “Bây giờ mà còn bán hoa của bọn thực dân à. Để gọi công an đến xử lý mới được”. Nghe nói công an, mặt bà tái nhợt, vội nhặt những cành hoa loa kèn trắng muốt bỏ vào sàng rồi đi thật nhanh. Nhưng ông kia vẫn còn chưa tha: “Bà kia dừng lại!”. Rẽ sang phố Hàng Cá, bà gánh vội về nhà. Thấy vợ về với gánh hoa còn nguyên, chồng bà đoán có chuyện chẳng lành. Rồi ông ra vườn, băm nát cả mấy sào loa kèn đang nhú hoa, gom lại làm phân. Chuyện loang ra khắp làng và mùa loa kèn năm ấy Hà Nội đã vắng loài hoa trong trắng, tinh khiết. Những người yêu loài hoa này đoán già đoán non chắc năm nay mất mùa. Ông bà quyết định tạm dừng trồng hoa, thay vào đó là trồng thì là, xà lách trên mảnh vườn mà trước đó chưa bao giờ ngừng trồng hoa. Tuy nhiên hợp tác xã nông nghiệp vẫn trồng lay ơn, hồng, cẩm chướng... Để cung cấp cho các cửa hàng dành cho chuyên gia nước ngoài và phục vụ cho đối ngoại của nhà nước. Đầu những năm 1990, cáu vành đai tấm đầu giàu ví, môn Ngọc Hà, Hữu Tiệp từ trần dần làng cũng vỡ ra. Dân lắm tiền đâm ra béng đây và những ngôi nhà cao dạo nhú lên tủ phủ ánh sáng cho môn. Xác máy bay B.52 vẫn cắm dưới phục dịch Hữu Tiệp nhưng mà trải qua đây đừng đương mùi hăng thứ cứt, mùi nồng mực nước tiểu và dận từ đầu làng đến chót làng giò còn ngan ngát mùi hương... ( còn tiếp chuyện ) Nguyễn Ngọc Tiến |
0 nhận xét: